«Διαπραγμάτευση» με ορίζοντα το 2060

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Δημοσίευση: Εφημερίδα "Δρόμος της Αριστεράς" Φύλλο 363,  10/6/2017

Απόλυτη συμμόρφωση για να εξασφαλιστεί η… δόση

Του Παύλου Δερμενάκη

Βρισκόμαστε λίγες μέρες πριν από μια ακόμα συνεδρίαση του Eurogroup και εν όψει αποφάσεων για θέματα που σημαδεύουν τη ζωή ακόμα και των επόμενων γενιών. Όπως συμβαίνει όλα τα μνημονιακά χρόνια, ιδιαίτερα όμως επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, τα αποτελέσματα κάθε κύκλου «διαπραγμάτευσης» είναι εκ των προτέρων γνωστά.

Η κυβέρνηση, στο πλαίσιο του επικοινωνιακού παιχνιδιού στο εσωτερικό, διαμορφώνει κλίμα αναμονής για τα τρία θέματα, των οποίων επιδιώκει τη ρύθμιση: α) Ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης για την αποδέσμευση δόσης 9,5 δισ. ευρώ, ώστε να πληρωθούν οι υποχρεώσεις του Ιουλίου προς τους δανειστές, β) έγκριση όποιας απόφασης κρίνουν σκόπιμη οι δανειστές για μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, και γ) αξιοποίηση της όποιας απόφασης για το χρέος, προκειμένου να επιτευχθεί συμμετοχή στην «ποσοτική χαλάρωση» (Q.E.) και μελλοντικά έξοδος στις αγορές για νέο δανεισμό.

Όποιες και αν είναι οι τελικές αποφάσεις των δανειστών, είτε στις 15 Ιουνίου είτε αργότερα, είναι σίγουρο ότι θα πληρωθούν ακριβά από τον λαό για πολλά χρόνια. Διότι, όπως δείχνουν τα πράγματα, οδηγούμαστε στο όνομα των όποιων μέτρων για το χρέος σε νέα μνημονιακή περίοδο μέχρι το 2060.

Η κυβέρνηση, προκειμένου να πάρει «κάτι», συμμορφώνεται πλήρως με τις απαιτήσεις των δανειστών. Προχωρά στην ψήφιση ενός ακόμα πακέτου προαπαιτούμενων (πρόκειται για το 17ο, αν δεν μας έχει διαφύγει κάποιο) για να υλοποιήσει τις τελευταίες(;) 25 δεσμεύσεις της. Παράλληλα, εκλιπαρεί για κάποια δήλωση σε σχέση με τη μελλοντική και υπό όρους ρύθμιση για το χρέος, ώστε να θεωρηθεί βιώσιμο και να ενταχθεί (πάλι υπό όρους) στο Q.E. Μια δήλωση που ενδεχόμενα δεν θα την λάβει από το Eurogroup στις 15/6 και γι’ αυτό ο πρωθυπουργός ετοιμάζεται να προσφύγει στη Σύνοδο Κορυφής μια βδομάδα αργότερα.

Η κατάντια της «διαπραγμάτευσης», η λογική του «ναι σε όλα όσα ζητάτε» ομολογείται ανοιχτά από την κυβέρνηση. Τα δίνουν όλα για να εξασφαλίσουν τη… δόση, για να διαιωνίζεται η πορεία καταστροφής χωρίς δυνατότητα αντιστροφής. Κυβερνητικά στελέχη και η καρικατούρα εσωκομματικής αντιπολίτευσης γκρινιάζουν και συναινούν αποδεχόμενοι τους εκβιασμούς. Από κοινού παραμυθιάζουν τους πολίτες ότι υποχρεώνονται σε υποχωρήσεις για χάρη της ανάπτυξης. Γνωρίζουν ότι λένε ψέματα. Η «ανάπτυξη» που ονειρεύονται είναι απλά η εκποίηση της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας της χώρας. Το σχέδιό τους είναι πανομοιότυπο με τις προθέσεις και τους στόχους των δανειστών.

Στην ίδια σελίδα…

Πρόσφατα η κυβέρνηση, αφού πρώτα ικανοποίησε όλα τα αιτήματα του ΔΝΤ για τα μέτρα μετά το 2018, εκτίμησε ότι μπορεί να αξιοποιήσει τις απόψεις του για το χρέος, με σκοπό να πιέσει το άκαμπτο Βερολίνο. Έτσι, οι καταγγελίες προς το ΔΝΤ σταμάτησαν, η συμμαχία με την Μέρκελ εγκαταλείφθηκε γρήγορα και νέες γέφυρες επικοινωνίας αναζητήθηκαν, αυτή τη φορά με την κ. Λαγκάρντ. Ο νέος εφήμερος έρωτας άνθησε στο πρόσφατο ταξίδι Τσίπρα στην Κίνα. Τα κυβερνητικά στελέχη άρχισαν να διαπιστώνουν «απόλυτη ταύτιση» στο θέμα του χρέους με το ΔΝΤ, ενώ ο ίδιος ο Αλ. Τσίπρας δήλωσε μέσω twitter από το Πεκίνο: «Είμαστε στην ίδια σελίδα με την διευθύντρια του ΔΝΤ».

Όμως, πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις, Σόιμπλε – Λαγκάρντ τα βρήκαν και η κυβέρνηση «έμεινε στον άσο». Έτσι, η Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ επανήλθε την περασμένη Τρίτη στην καταγγελία του ΔΝΤ: «Γίνεται για μια ακόμα φορά φανερό, ότι το ΔΝΤ υποχωρεί άτακτα κάθε φορά που έρχεται η στιγμή να συζητηθεί το θέμα του ελληνικού χρέους. Πρόκειται για μια θέση που αν διατηρηθεί ως το τέλος, θα επιφέρει άλλο ένα καίριο πλήγμα στην αξιοπιστία του».

Με δεδομένο ότι τελικά ο Σόιμπλε, όχι μόνο ο Τσίπρας, είναι στην ίδια σελίδα με την Λαγκάρντ, η κατάσταση διαμορφώνεται ιδιαίτερα δυσοίωνη για τα σχέδια της κυβέρνησης. Αυτό, βέβαια, σημαίνει νέες υποχωρήσεις εκ μέρους της και συνεπώς νέα μέτρα στον ορίζοντα, χωρίς χρηματοδότηση και συνέχιση των μνημονίων μέχρι το 2060.

Ξεκάθαρο το γερμανικό πλαίσιο

Εν τω μεταξύ, την προηγούμενη βδομάδα δημοσιεύτηκε στο διεθνή Τύπο ο σχεδιασμός της Γερμανίας για το ελληνικό ζήτημα. Το σχέδιο αξιοποιεί τη διαδικασία «ελάφρυνσης» του χρέους με έμμεσα μέτρα, προκειμένου να δεσμευθεί η Ελλάδα για ένα τέταρτο επίσημο και διαρκές μνημόνιο. Εξετάζοντας ένα από τα σενάρια ελάφρυνσης, μέσω της καθυστέρησης πληρωμών έως το 2048 που φαίνεται να ισοδυναμούν με ποσό της τάξης των 118-123 δισ. ευρώ, διαπιστώνεται: «Μία τέτοια επιμήκυνση στην αποπληρωμή των επιτοκίων αποτελεί ένα de facto νέο δάνειο, το ύψος του οποίου θα εξαρτηθεί από την πορεία των επιτοκίων».

Έτσι στήνεται μια νέα διαρκής «δανειακή σύμβαση» για να την ακολουθήσει το νέο μνημόνιο: Χωρίς νέο δάνειο, με αξιοποίηση μη χρησιμοποιημένων κεφαλαίων του 3ου μνημονίου, με μεταφορά πληρωμών τόκων στο μέλλον και κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα της ΕΚΤ που δεν αποδίδονται στην Ελλάδα, όπως είχε αρχικά συμφωνηθεί.

Θυμίζουμε ότι κινούμενο στο πλαίσιο των γερμανικών σχεδιασμών, το Eurogroup στις 22 Μαΐου αναλώθηκε στο θέμα των πρωτογενών πλεονασμάτων μετά το 2023, με τα νούμερα που έπεσαν στο τραπέζι να κυμαίνονται σε ποσοστά της τάξης του 2% έως 2,2% του ΑΕΠ.

Η τελική συζήτηση και λήψη αποφάσεων φαίνεται ότι θα γίνει, σύμφωνα με τους γερμανικούς σχεδιασμούς, μέσα στην άνοιξη 2018, ενόψει μιας ακόμα αξιολόγησης. Η κυβέρνηση, πέρα από όσα λέει για εσωτερική κατανάλωση, γνωρίζει ότι οδηγεί τη χώρα για μία ακόμα φορά στον γκρεμό, αφού διαπραγματεύεται για νέο πολυετές μνημόνιο που, όταν έρθει η ώρα, θα παρουσιαστεί και πάλι ως αναγκαίο κακό για να βγούμε κάποτε από τα μνημόνια…

Επί του παρόντος, στο Eurogroup ή στη Σύνοδο Κορυφής, η κυβέρνηση θα πρέπει να αρκεστεί: α) στην εκταμίευση της δόσης (ολόκληρης ή ακόμα και με καψόνια για «δόση-γέφυρα»), β) σε μια γενικόλογη πολιτική δήλωση για το χρέος που δεν θα αποτελεί βάση για να κριθεί η βιωσιμότητά του από την ΕΚΤ, γ) στην απόκλιση για μία ακόμα φορά από το στόχο της συμμετοχής στην «ποσοτική χαλάρωση», και δ) στα καλά λόγια των δανειστών για να προσφύγει, επί της ουσίας μόνη της, στις αγορές.

«Η κυβέρνηση προσπαθεί, η ζωή όμως συνεχίζεται», όπως κυνικά διαπίστωσε και ο κ. Φλαμπουράρης. Απλώς, συνεχίζεται διαφορετικά για τον λαό και διαφορετικά για τους κυβερνητικούς…

Παρωδία δημοκρατίας

Απίθανο και όμως αληθινό. Τα τελευταία προαπαιτούμενα των δανειστών έρχονται για έγκριση στη Βουλή με τη μορφή τροπολογιών σε ένα νομοσχέδιο που αφορά την αλιεία. Μαζί με την έγκριση ενός ευρωπαϊκού κανονισμού για το ψάρεμα θα εγκριθούν νέες περικοπές για τις συντάξεις, θα επιταχυνθούν οι ιδιωτικοποιήσεις και θα ανατραπούν προς το χειρότερο τα όσα πρόσφατα ψήφισε η Βουλή για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις.

Το «είμαστε η κάθε λέξη του Συντάγματος» παίρνει τις πραγματικές του διαστάσεις. Ο κοινοβουλευτισμός στα σκουπίδια. Το Σύνταγμα στα σκουπίδια. Ο εξευτελισμός κάθε έννοιας λαϊκής κυριαρχίας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της μνημονιακής καταστροφής. Όλα καθορίζονται από τις ημερομηνίες που καθορίζει ο Ντάισελμπλουμ. Όλα εναρμονίζονται στους «φετφάδες» του Σόιμπλε. Σήμερα αριστερά αλά ΣΥΡΙΖΑ, σημαίνει… εξασφάλιση της δόσης, έξοδος στις αγορές, ξένες επενδύσεις.

Και όλοι ξέρουν ότι τίποτα από αυτά δεν θα γίνει… Όλοι ξέρουν ότι η πορεία καταστροφής θα συνεχιστεί. Οι 153 απλώς επικυρώνουν τις εντολές. Η ευαισθησία για τη δημοκρατία και το διάλογο είναι για να… κάνουμε δημόσια πλάκα. Η ευαισθησία για την αγωνία του κόσμου είναι μόνο για τις δηλώσεις πόνου, αφού όμως σηκώσουν το χεράκι υπερψηφίζοντας όσα πριν κατήγγειλαν. Μέρος της δουλειάς κι αυτό. Πώς αλλιώς θα το… μεροκάματο;

Πηγή:  «Διαπραγμάτευση» με ορίζοντα το 2060 | Δρόμος της Αριστεράς

Ξέχασαν το χρέος, τρέχουν για τη δόση (τους)

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Δημοσίευση: Εφημερίδα "Δρόμος της Αριστεράς" Φύλλο 362,  3/6/2017

Υπαναχωρήσεις και ψέματα μπροστά στα αδιέξοδα

του Παύλου Δερμενάκη

Η κυβέρνηση Τσίπρα αφού έστησε μια κακόγουστη παράσταση περί βέβαιης μείωσης του χρέους για να συσπειρώσει την Κοινοβουλευτική Ομάδα και να ψηφίσει το 4ο μνημόνιο, στη συνέχεια υποχρεώθηκε σε πλήρη αναδίπλωση. «Κατάπιε» το αίτημα για τη ρύθμιση του χρέους και παρουσίασε νέους στόχους μιας «καλής, όχι τέλειας, συμφωνίας» κατά Τσακαλώτο, με στόχο πια: α) την εξασφάλιση της δόσης, β) τη συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση (QE) της ΕΚΤ και γ) την έξοδο στις αγορές.

Η αναγκαιότητα της εξασφάλισης της δόσης, των 7,2 δισ. ευρώ, ώστε να εξοφληθούν οι υποχρεώσεις που λήγουν τον προσεχή Ιούλιο είναι προφανής. Στην πραγματικότητα, η εκταμίευση της δόσης και η αποφυγή μιας άτακτης χρεοκοπίας αποτελούν το μοναδικό κοινό σημείο μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών. Όλα τα άλλα αποτελούν το «πλασέμπο» μιας εικονικής πραγματικότητας αναγκαίας να τροφοδοτήσει το παραμύθι της διαπραγμάτευσης.

Παλεύουν μόνο για τη δόση

Οι κυβερνητικές επιδιώξεις αφήνουν αδιάφορους τους δανειστές. Έτσι οι ψυχρολουσίες έρχονται η μία μετά την άλλη.

Οι «θεσμοί» με κάθε τρόπο υπενθυμίζουν την υποχρέωση της κυβέρνησης για πλήρη ικανοποίηση των 20 – 25 προαπαιτούμενων που παραμένουν σε εκκρεμότητα. Ο Επίτροπος Μοσκοβισί καλώντας την κυβέρνηση να εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα είπε ότι «συμβουλεύω τις ελληνικές αρχές, να αναλάβουν κι αυτές τις δικές τους ευθύνες». Ο πρόεδρος του Eurogroup Ντάϊσελμπλουμ θύμισε ότι «τα προαπαιτούμενα για την καταβολή του επόμενου πακέτου δόσεων εκκρεμούν και πρέπει να ολοκληρωθούν τις επόμενες εβδομάδες».

Οι δανειστές όχι μόνο δεν ασχολούνται με το χρέος, το QE, και την έξοδο στις αγορές αλλά επαναφέρουν το παιχνίδι στις εκκρεμούσες προϋποθέσεις για την εκταμίευση της δόσης.

Παράλληλα ο Μπενουά Κερέ της ΕΚΤ ξεκαθάρισε ότι προϋπόθεση για την ένταξη της Ελλάδας στο QE είναι τα σαφή μέτρα για το χρέος ώστε να είναι βιώσιμο. Στην πραγματικότητα, ψαλίδισε κάθε δυνατότητα πραγματοποίησης του νέου κυβερνητικού στόχου. Ο ίδιος ο Σόιμπλε καταφανώς ειρωνικά τόνισε ότι «υπάρχει πολύ δουλειά να γίνει μέχρι να βγει η Ελλάδα στις αγορές». Αυτά τα δεδομένα Ορίζουν τον πήχη των προσδοκιών για το πολυαναμενόμενο Eurogroup στις 15 Ιουνίου.

Ποια είναι η απάντηση της κυβέρνησης σε αυτά; O Αλ.Τσίπρα από τη Γ.Σ. του ΣΕΒ σημείωσε ότι «η Ελλάδα έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στους δανειστές της και αναζητά μια καθαρή συμφωνία για να κλείσει οριστικά τον φαύλο κύκλο της κρίσης και να διαβεί την έξοδο στις αγορές με αξιώσεις». Είναι χαρακτηριστικό ότι απέφυγε να κάνει οποιαδήποτε συγκεκριμένη κουβέντα για την ελάφρυνση του χρέους και για το QE, που σημαίνει ότι πλέον παλεύουν μόνο για τη δόση.

Σε κάθε περίπτωση, το θέμα «της βιωσιμότητας του χρέους» αναδεικνύεται σε «γόρδιο δεσμό», τόσο για τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στην ποσοτική χαλάρωση, όσο και για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στη χρηματοδότηση του προγράμματος. Επί του θέματος υπάρχει μακρά αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ-ΔΝΤ και Γερμανίας, που δεν αφορά αποκλειστικά και μόνο το ελληνικό χρέος. Μια αντιπαράθεση που οξύνθηκε περισσότερο μετά την πρόσφατη περιοδεία Τραμπ. Το κλίμα που διαμορφώνεται, επί του παρόντος, οδηγεί σε αδυναμία γεφυρώματος των αντιθέσεων. Το ΔΝΤ παραμένει εκτός χρηματοδότησης του προγράμματος ζητώντας, ως προϋπόθεση, την αποσαφήνιση των μέτρων για το χρέος. Γεγονός που αρνείται η Γερμανία και το ελεγχόμενο από αυτήν Eurogroup, μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος. Το πού και πώς θα καταλήξει η γεφύρωση αυτής της αντιπαράθεσης δεν μπορεί ακόμα να εκτιμηθεί. Αυτό, σε κάθε περίπτωση, θα είναι ένα θέμα που θα διευθετηθεί χωρίς τη συμμετοχή της Ελλάδας με βάση τα γενικότερα στρατηγικά συμφέροντα των δύο αντιτιθέμενων πλευρών.

Τι μένει τελικά για το λαό και την οικονομία μετά από όλα αυτά; Η συνέχιση της μείωσης των εισοδημάτων του, αφού υπάρχει δέσμευση της χώρας για υψηλότατο ύψος πρωτογενών πλεονασμάτων και μετά την περίοδο 2018-2022, που μπορεί επιμηκυνθεί μέχρι το 2060!, στόχος που είναι πρακτικά αδύνατο να επιτευχθεί. Πολύ περισσότερο όταν στο μεταξύ θα έχει προχωρήσει η λεηλασία της δημόσιας περιουσίας μέσω ξεπουλήματος του δημόσιου πλούτου από το υπερ-ταμείο και το ΤΑΙΠΕΔ, αλλά και της ιδιωτικής περιουσίας (επιχειρήσεις και ακίνητα) μέσω της διαχείρισης των κόκκινων δανείων από τις τράπεζες.

Συνεπώς, για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Προσπαθούν να πάρουν ό,τι μπορούν από τους δανειστές, να κερδίσουν πολιτικό χρόνο για τις καρέκλες τους… Όσο για το λαό και την οικονομία, θα βρίσκουν κάθε φορά ένα παραμύθι να σερβίρουν.

Η σημασία της περιβόητης ποσοτικής χαλάρωσης

Αυτό που σήμερα προβάλετε, ακόμα κι αν συνεχώς διαψεύδεται, είναι η ένταξη της χώρας στον μηχανισμό ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Τι όμως συμβαίνει πραγματικά;

Σύμφωνα με τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο μηχανισμό ποσοτικής χαλάρωσης θα σημάνει τη δυνατότητα εκ μέρους της ΕΚΤ να αγοράσει από τις αγορές (δευτερογενής αγορά) ελληνικούς τίτλους αξίας 3-4 δισ. ευρώ. Οι αγορές αυτές μπορούν να γίνουν μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2017 που ισχύει το QE. Στην πράξη το ποσό αυτό δεν θα δώσει ανάσα ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με την πρακτική των τραπεζών δεν προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί για τη χορήγηση δανείων, χρηματοδότηση της οικονομίας, αλλά για εξόφληση υποχρεώσεων που έχουν αναλάβει δανειζόμενες με υψηλότερο κόστος μέσω του ELA. Είναι γνωστό ότι σε όλη τη μνημονιακή περίοδο η όποια ρευστότητα διοχετεύθηκε στις τράπεζες πήγε αποκλειστικά στη βελτίωση της εικόνας των ισολογισμών τους και όχι στην χρηματοδότηση της οικονομίας. Αφού λοιπόν τα χρήματα από το QE δεν θα πέσουν στην οικονομία ποιο είναι το όφελος;

Οι αγορές των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ θα δημιουργήσουν τεχνητή ζήτηση με αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών τους και συνεπώς τη μείωση του θεωρητικού επιτοκίου (spread) που διαμορφώνεται από τέτοιου είδους συναλλαγές. Έτσι θεωρούν ότι θα υπάρξει μείωση των επιτοκίων, για τα νέα ελληνικά ομόλογα, όταν η κυβέρνηση θα βγει στις αγορές να δανειστεί. Αυτές τις μέρες το spread είναι γύρω στο 6,2%. Η ένταξη στο QE, εκτιμούν, ότι μπορεί συμβάλλει στη μείωση του spread. Στην ουσία, ακόμα και μετά την «ευεργετική» επίδραση του QE, η χώρα θα συνεχίσει να δανείζεται με ασφυκτικά υψηλά επιτόκια. Αρκεί να λάβουμε υπόψη ότι οι θεσμοί μας δανείζουν με 1,5% και η έξοδος Σαμαρά στις αγορές τον Απρίλιο 2014 είχε σαν αποτέλεσμα επιτόκιο 4,95%. Για να έχουμε ένα επίπεδο σύγκρισης σημειώνεται ότι το spread της Πορτογαλίας, που δεν είναι σε μνημόνιο, ανέρχεται την παρούσα περίοδο γύρω στο 4%.

Ποια είναι τα σημαντικότερα εκκρεμή προαπαιτούμενα

Το ΔΝΤ απαιτεί να απαλειφθεί η ημερομηνία (Σεπτέμβριος 2018) για την δυνατότητα επαναφοράς των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, και το πότε να παραμείνει αόριστο.

Να διασφαλιστεί με κάθε τρόπο η συνταγματική νομιμότητα της περικοπής των συντάξεων από το 2019, καθώς το Ελεγκτικό Συνέδριο έχει γνωμοδοτήσει αρνητικά.

Αναλυτικό πλάνο περικοπής των κοινωνικών και αναπηρικών επιδομάτων που θα ισχύσουν από το 2018 και θα αντικατασταθούν από τα ψίχουλα του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης.

Μέτρα ώστε τα ειδικά μισθολόγια να μειώνονται διαχρονικά ως ποσοστό στο ΑΕΠ.

Μειώσεις αμυντικών δαπανών.

Να ρυθμιστεί νομοθετικά ώστε να σταματήσει η φορολογική αρχή να κάνει ελέγχους και έρευνες με εντολή εισαγγελέα!

Επέκταση της ασυλίας εκτός από τα μέλη του ΔΣ του υπερ-ταμείου «Αξιοποίησης» Δημόσιας Περιουσίας και στο Εποπτικό Συμβούλιο.

Απαλλαγή από τη φορολογία των ακινήτων της ΕΤΑΔ ΑΕ (εταιρεία ακινήτων του δημοσίου), που ανήκει στο υπερ-ταμείο. Απαλλαγή από ΕΝΦΙΑ κ.λπ. Δηλαδή τα funds θα αγοράσουν τα ακίνητα – φιλέτα του δημοσίου, ως συνήθως σε εξευτελιστικές τιμές και θα απαλλάσσονται από φόρους.

Αναμόρφωση του νόμου των Ανεξάρτητων Αρχών για να μην «ταλαιπωρούνται» οι διαχειριστές τους, όπως συνέβη με τον Γεωργίου της ΕΛΣΤΑΤ. Ζητείται δέσμευση για κάλυψή τους έναντι διώξεων και κυρίως για την κάλυψη των σχετικών νομικών δαπανών.

Πηγή:  Ξέχασαν το χρέος, τρέχουν για τη δόση (τους) | Δρόμος της Αριστεράς

Το δημόσιο χρέος ως μηχανισμός υποδούλωσης της χώρας

30.05.2017 | από Σύνταξη

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Δημοσίευση: Εφημερίδα "Δρόμος της Αριστεράς" Φύλλο 361,  27/5/2017

Οι σχεδιασμοί, τα ψέματα και η αλήθεια για τον πραγματικό στόχο των δανειστών

του Παύλου Δερμενάκη

Η κυβέρνηση που: α) θα έσκιζε τα μνημόνια (Τσίπρας, 2012-2014), β) δεν θα νομοθετούσε μέτρα για μετά το 2018 (κυβέρνηση, Νοέμβριος 2016), γ) δεν θα έπαιρνε ούτε ένα ευρώ νέα μέτρα (Τσίπρας, Ιανουάριος 2017), δ) δεν θα νομοθετούσε νέα μέτρα και μάλιστα υπό αίρεση γιατί είναι αντισυνταγματικό (Τσίπρας, Ιανουάριος 2017), έκανε ακριβώς τα αντίθετα με την ψήφιση του τέταρτου μνημονίου στις 18/5/2017.

Τα ψήφισε όλα στήνοντας μια νέα κακόγουστη επικοινωνιακή παράσταση με κεντρικό σημείο αναφοράς, ως καθρεφτάκι για τους ιθαγενείς, τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για τη μείωση του χρέους. Μάλιστα, ήταν τόσο κακόγουστα στημένη η παράσταση που έφτασαν σε σημείο γελοιότητας να μιλούν ότι θα «υποχρεωθεί» ο Τσίπρας να φορέσει γραβάτα, καθώς το έχει υποσχεθεί στην περίπτωση της ελάφρυνσης του χρέους.

Βέβαια, αυτές οι επικοινωνιακές γελοιότητες έχουν κοντά ποδάρια. Οι γραβάτες θα μείνουν στη ντουλάπα, αφού στη συνεδρίαση του Eurogroup στις 22/5/2017 δεν δόθηκε καμία θετική απάντηση στην Ελλάδα, ούτε φυσικά και για το χρέος (διαβάστε περισσότερα για το Eurogroup στο άρθρο του Γ. Κιμπουρόπουλου στη σελίδα 5). Επειδή όμως τα μέτρα ψηφίστηκαν και είναι πλέον νόμος το κράτους ισχύει η άποψη του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Στ. Κούλογλου, που είπε πριν το Eurogroup ότι, «αν δεν υπάρξει συμφωνία για το χρέος, θα έχουμε κάνει μια τρύπα στο νερό». Έτσι, λοιπόν, για μία ακόμα φορά φορτώθηκαν επιπλέον 5,5 δισ. ευρώ και ένα μνημόνιο στις πλάτες του λαού για να πετύχει η κυβέρνηση «μια τρύπα στο νερό».

Η εξέλιξη που είχαμε ως χώρα στο Eurogroup ήταν απόλυτα αρνητική. Για να έχουμε όμως ένα μέτρο σύγκρισης σχετικά με τα μέτρα που ψήφισε η κυβέρνηση και το όφελος που αναμένεται να έχουμε ως χώρα, από την ελάφρυνση του χρέους, πρέπει να εξετάσουμε τι είναι αυτά τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, τι αποτελέσματα θα έχουν και που βρισκόμαστε πλέον σήμερα. Ποιες είναι οι προοπτικές για την Ελλάδα σε σχέση με τα σχέδια των δανειστών.

Το πρόβλημα του χρέους – μνημονίων

Το θέμα του χρέους είναι το κομβικό σημείο στην ελληνική τραγωδία των τελευταίων εφτά ετών. Στο όνομα του χρέους και της λύσης για την αντιμετώπισή του το σάπιο πολιτικό σύστημα, που δημιούργησε το χρέος, μας έβαλε το 2010 στα μνημόνια και σχεδιάζει να μας κρατά εκεί για πολλά χρόνια, ακόμα και ως το 2060, εκτός κι αν ανατρέψουμε ως λαός το πολιτικό σύστημα και την κατάσταση.

Όταν μπήκαμε στα μνημόνια, το 2010 το χρέος της κεντρικής διοίκησης ήταν 140,2% του ΑΕΠ (30/6/2010) και στις 31/12/2016 ανέβηκε σε 182,5% του ΑΕΠ, μετά από δημοσιονομικά μέτρα της τάξης των 60 και πλέον δισ. ευρώ και διαγραφές χρέους 105 δισ. ευρώ (PSI, 2/2012). Δηλαδή, στην περίοδο των μνημονίων το χρέος αντί να μειωθεί ή έστω να ελεγχθεί η αύξησή του γιγαντώθηκε. Το χρέος, σύμφωνα με την ορολογία των ειδικών, έγινε «μη βιώσιμο» και σε αυτό προστίθενται κατά καιρούς ορισμένα κοσμητικά επίθετα, όπως «εξαιρετικά μη βιώσιμο» κ.λπ.

Μείωση χρέους χωρίς διαγραφή;

Τον Μάιο του 2016, στη διαδικασία κλεισίματος της 1ης αξιολόγησης του 3ου μνημονίου, οι θεσμοί και η κυβέρνηση συμφώνησαν ένα πλαίσιο για την ελάφρυνση του χρέους προκειμένου να γίνει «βιώσιμο» για να μπορέσει αφενός μεν το ΔΝΤ να συμμετάσχει στη χρηματοδότηση του 3ου μνημονίου και αφετέρου να μπορέσει η Ελλάδα να βγει στη συνέχεια και να δανειστεί απ’ ευθείας από τις αγορές. Αυτή η διαδικασία προέβλεπε βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα που στόχο είχαν να συμβάλλουν αντίστοιχα στην ελάφρυνση του χρέους κατά 20% + 20% ως ποσοστό του ΑΕΠ. Τα μέτρα αυτά επί της ουσίας ήταν τεχνικού χαρακτήρα για την επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων, την εξομάλυνση ή ακόμα και μείωση επιτοκίων κ.λπ. Απαγορεύουν, όμως, ρητά και κατηγορηματικά τη διαγραφή χρέους. Τα μέτρα αυτά έκτοτε αποτελούν το σημείο αναφοράς για τη συζήτηση του ελληνικού χρέους. Επ’ αυτών, ως βάση συζήτησης, υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των θεσμών που αφορούν την ερμηνεία της εφαρμογής τους και κυρίως το εάν και πότε θα αποφασιστούν.

Μετά τα γνωστά προβλήματα στο τέλος του 2016, ως προς την εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων, τελικά άρχισαν να εφαρμόζονται αρχές του 2017. Με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα εγκεκριμένα και σε εφαρμογή, το ΔΝΤ -που δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη βιωσιμότητα του χρέους καθώς από το καταστατικό του απαγορεύεται να δανείζει μη βιώσιμα χρέη κρατών- προχώρησε στην αξιολόγηση του ελληνικού δημοσίου χρέους αρχές Φεβρουαρίου του 2017. Το αποτέλεσμα της ανάλυσης του ΔΝΤ συνοψίζεται στο συμπέρασμα ότι το ελληνικό το χρέος είναι «εξαιρετικά μη βιώσιμο». Παράλληλα, το ΔΝΤ έδωσε στη δημοσιότητα κάποια σοκαριστικά νούμερα για την εξέλιξη του χρέους. Το 2060 το χρέος θα αντιστοιχεί στο 275% του ΑΕΠ από 170% που προβλέπεται 2020. Επίσης, οι δαπάνες εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους (τόκοι και χρεολύσια) από 15% που προβλέπεται να είναι ως το 2024 και 33% μετά και ως το 2040 θα εκτιναχτούν στο 62% το 2060. Και αυτά, όταν είναι δεδομένο ότι το ποσοστό 15% θεωρείται ως ένα ικανοποιητικό ποσοστό εξυπηρέτησης χρέους, ενώ το άνω του 20% δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στην οικονομία.

Οφείλουμε εδώ να επισημάνουμε ότι αυτά τα μεγέθη του ΔΝΤ ισχύουν παρά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που υποτίθεται ότι δημιούργησαν ελάφρυνση 20% ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αν δηλαδή έχουμε και τη μέγιστη κατά 20% επίσης ελάφρυνση, για την οποία υπάρχει αντιπαράθεση, με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα πόσο πιο βιώσιμο γίνεται το ελληνικό χρέος; Επί της ουσίας, δηλαδή, οι συζητήσεις και οι διαφωνίες για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα αφορούν ένα θέμα που τα μέσα τα οποία έχουν εγκριθεί για να το αντιμετωπίσουν δεν το λύνουν. Απλά μεταθέτουν το πρόβλημα για λίγο αργότερα σε μια προσπάθεια να κερδίσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι χρόνο, ο καθένας για δικό του λογαριασμό.

Ποια είναι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος

Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, όπως βασικά σχεδιάστηκαν στην απόφαση Μαΐου 2016, του Eurogroup και διαμορφώνονται στην πορεία στρογγυλεύοντας της γωνίες της αντιπαράθεσης Γερμανίας – ΔΝΤ συνοψίζονται στα ακόλουθα:

• Τα μέτρα εάν ληφθούν θα είναι μετά το τέλος 3ου μνημονίου, τον Αύγουστο του 2018.
• Στα μέτρα προβλέπεται ότι δεν υπάρχει περίπτωση διαγραφής χρέους.
• Ενδεχόμενη μετατροπή των κυμαινόμενων επιτοκίων (τώρα κάτω από 2% για τα δάνεια από τους θεσμούς) σε σταθερά, ώστε να παραμείνουν σε όλη τη διάρκεια του δανεισμού σε χαμηλά επίπεδα. Για το σκοπό αυτό θα αξιοποιηθούν ειδικά χρηματοοικονομικά εργαλεία (swaps κ.λπ.).
• Αναδιαρθρώσεις των δανείων με σκοπό την επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας του δανεισμού και την ομαλοποίηση των δόσεων.
• Οι αναδιαρθρώσεις και η μετατροπή των επιτοκίων θα χρηματοδοτηθούν από τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα των 86 δισ. του 3ου μνημονίου και από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που έχουν αγοράσει, σε εξευτελιστικές τιμές το 2010 – 2011, οι κεντρικές τράπεζες και η ΕΚΤ. Σημειώνεται ότι αυτά τα χρήματα με τη συμφωνία του 11/2012 έπρεπε να επιστρέφονται στην Ελλάδα κάτι που δεν γίνεται. Για την περίοδο 2017-2020 τα κέρδη αυτά υπολογίζονται σε 3,7 δισ. ευρώ. Για να έχουμε μια εικόνα πώς δημιουργούνται αυτά τα κέρδη, ας δούμε το εξής: Τα ομόλογα αγοράστηκαν σε τιμές 15%-25% από την τιμή της έκδοσης και εξοφλούνται στο ακέραιο (100 ευρώ) από το ελληνικό Δημόσιο όταν λήγουν, δημιουργώντας κέρδη 75 – 85 ευρώ!
• Επέκταση δανείων των ευρωπαϊκών μηχανισμών στήριξης ESM/EFSF στα 40 χρόνια.
• Δημιουργία προληπτικής πιστωτικής γραμμής ως εγγύηση για τη στήριξη της εξόδου της Ελλάδας στις αγορές το 2018, ώστε να πετύχει καλύτερα επιτόκια.

Όπως γίνεται σαφές τα μέτρα αυτά είναι ανεπαρκέστατα για την αντιμετώπιση του προβλήματος του ελληνικού χρέους εκεί που βρίσκεται σήμερα σε σχέση και με την κατάσταση της οικονομίας.

Επιβάλλονται δημοσιονομικά πλεονάσματα στο διηνεκές

Με αυτά τα ανεπαρκή μέτρα σκοπεύουν να βαφτίσουν «βιώσιμο» το ελληνικό χρέος, αφού φυσικά έχουν εξασφαλίσει μακροχρόνια δέσμευση εκ μέρους της κυβέρνησης και έχουν ψηφιστεί οι σχετικοί νόμοι για τα δημοσιονομικά πλεονάσματα.

Μέχρι τώρα η συζήτηση γινόταν αν τα πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% στο ΑΕΠ είναι εφικτά, ιδιαίτερα στην άσχημη κατάσταση που βρίσκεται η ελληνική οικονομία. Η κυβέρνηση με τη βοήθεια και του κ. Στουρνάρα προσπάθησε στο Δ΄ Τρίμηνο 2016 να πείσει τους τροϊκανούς ότι αυτά δεν είναι εφικτά, χωρίς αποτέλεσμα. Τώρα, έχοντας παρουσιάσει και την επιτυχία του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,9% το 2016 ξέχασε τι έλεγε στο τέλος του 2016 και προχωρά δεσμευόμενη για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% για μια τουλάχιστον 5ετία και ακόμα παραπέρα, προβλέποντας ακόμα και συνολικά πλεονάσματα.

Σύμφωνα με το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πρόγραμμα 2017-2021 που ψηφίστηκε μαζί με το 4ο μνημόνιο τα πλεονάσματα δεν θα είναι μόνο πρωτογενή (πριν τους τόκους και τα χρεολύσια) αλλά και συνολικά, δηλαδή μετά και την πληρωμή των δαπανών του δημοσίου χρέους.

Η λογική του κυβερνητικού σχεδιασμού είναι ότι από το 2019 και μετά θα υπάρχει καθαρό πλεόνασμα στον κρατικό προϋπολογισμό που θα φτάσει το 1,7% το 2021! Συνεπώς, δεν θα υπάρχουν νέα ελλείμματα για χρηματοδότηση, άρα θα υπάρχει δυνατότητα καθαρής μείωσης χρέους. Παράλληλα, η έξοδος στις αγορές θα επιτρέψει τη μετακύλιση στο μέλλον μέρους του χρέους. Για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης θα χρησιμοποιούνται ό,τι μένει στο δημόσιο μετά τις πληρωμές των δανείων και οι όποιοι πόροι της Ε.Ε. Δηλαδή, πλήρης εξάρτηση της όποιας οικονομικής ανάπτυξης και κυρίως του προσανατολισμού της.

Και μετά από όλα αυτά ήρθε και το «κερασάκι στην τούρτα». Από πληροφορίες προκύπτει ότι στο Eurogroup της 22/5/2017 υπήρξε συζήτηση για το ύψος των πλεονασμάτων που πρέπει να έχει η χώρα μέχρι το… 2060. Προφανώς υπάρχει δέσμευση της κυβέρνησης για συνεχή υψηλά πλεονάσματα για πολλά χρόνια.

Τι σημαίνουν αυτά πρακτικά;

α) Για πολλά χρόνια πλούτος από τη χώρα θα μεταφέρεται στους κάθε μορφής δανειστές στο εξωτερικό,

β) η στήριξη αυτών των πλεονασμάτων θα γίνεται με μέτρα αύξησης δημοσίων εσόδων με κάθε μέσο και μείωσης των δαπανών, κυρίως κοινωνικών,

γ) ο αυτόματος δημοσιονομικός «κόφτης» θα γνωρίσει «μέρες δόξας», και

δ) επειδή όλα αυτά τα μέτρα είναι υφεσιακά η οικονομία θα συνεχίζει να βουλιάζει ή στην καλύτερη περίπτωση να βρίσκεται σε στασιμότητα.

Πού αποσκοπούν όλα αυτά

Τα νούμερα που έχουν παρουσιαστεί στη συζήτηση δεν βγαίνουν. Όπως λέει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας Πειραιώς, Ηλίας Λεκκός, «δεν υπάρχει προηγούμενο για μη πετρελαιοπαραγωγική χώρα να εμφανίζει συστηματικά πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ… Κάτι τέτοιο ή που δεν θα επιτευχθεί ή που θα επιτευχθεί με κόστος μια τεράστια ύφεση».

Πρακτικά, λοιπόν, η σύγχρονη υποδούλωση της χώρας ολοκληρώνεται. Μένουν ακόμα κάποιες λεπτομέρειες που θα ρυθμιστούν από τους δανειστές αφού ξεκαθαριστεί αν θα μας κρατήσουν στο ευρώ ή θα υλοποιηθεί ο σχεδιασμός Σόϊμπλε για να βρεθούμε εκτός. Σε κάθε περίπτωση, αυτό πλέον που διαφαίνεται ότι θα υπάρχει, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, στη θέση της Ελλάδας θα είναι μια περιοχή προτεκτοράτο, όπου ο λαός σε συνθήκες εξαθλίωσης θα δουλεύει για να μεταφέρεται ο πλούτος στο εξωτερικό και ο «χώρος» θα αξιοποιείται γεωπολιτικά σύμφωνα με τους σχεδιασμούς των μεγαπαικτών που θα ελέγχουν την περιοχή.

Πηγή: Το δημόσιο χρέος ως μηχανισμός υποδούλωσης της χώρας | Δρόμος της Αριστεράς