Ορισμένες διασταυρούμενες πλευρές της ελληνικής τραπεζικής χρεοκοπίας

του Παύλου Δερμενάκη

Στο προηγούμενο φύλλο έγινε εκτενής αναφορά, με δύο άρθρα, στο ζήτημα των αιτιών και της έντασης που έχει η καθίζηση των τραπεζικών μετοχών και στην κατάσταση των τραπεζών. Στο παρόν θα παραμείνουμε στο θέμα, εξετάζοντας ορισμένες πολιτικές πλευρές του.

Τι σημαίνει η τοποθέτηση του κ. Φλαμπουράρη ως υπεύθυνου για τις τράπεζες

Υπό φυσιολογικές συνθήκες στα θέματα της οικονομίας, αποτελεί έκπληξη πρώτου μεγέθους η τοποθέτηση του κ. Φλαμπουράρη στη θέση του υπευθύνου εκ μέρους της κυβέρνησης για τις τράπεζες. Στην πολιτική ατζέντα της παρούσας κυβέρνησης, καθώς είμαστε σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο και πασχίζει για την πολιτική της σωτηρία, αυτή η ενέργεια είναι «φυσιολογική» και σηματοδοτεί επερχόμενες κινήσεις.

Η ένταση της κοινωνικής πίεσης γύρω από το θέμα των κόκκινων δανείων, η αύξηση του αριθμού των πλειστηριασμών και η επέκτασή τους στα μεσαία και τα λαϊκά στρώματα μετά τα «φιλέτα» και τις βίλες, η συνεχώς διαπιστούμενη αδυναμία των δανειοληπτών από τα λαϊκά στρώματα να ανταποκριθούν στον δανεισμό τους και η άρνηση των τραπεζών σε λογικές ρυθμίσεις σε συνδυασμό με την πίεση από την ΕΕ προς της τράπεζες να απαλλαγούν από τα προβληματικά δάνεια μέχρι το τέλος 2021, διαμορφώνουν ένα αρνητικό πολιτικό κλίμα για την κυβέρνηση που μπορεί να πάρει μορφή χιονοστιβάδας όσο οι πιέσεις από όλες τις πλευρές μεγαλώνουν. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ένα μέρος από την εκλογική της δύναμη στις εκλογικές αναμετρήσεις του 2015 το κέρδισε υποσχόμενη λύσεις σεισάχθειας στο θέμα των κόκκινων δανείων.

Η τοποθέτηση Φλαμπουράρη σε συνδυασμό με τα σενάρια για συμμετοχή του δημοσίου στα εναλλακτικά σχέδια λύσης ενός τμήματος των κόκκινων δανείων της τάξης τουλάχιστον των 20 δισ. ευρώ αποτελεί την «εγγύηση» για την κυβέρνηση ότι θα γίνει η μέγιστη δυνατή προσπάθεια να ελεγχθεί η κατάσταση όσον αφορά τις άμεσες κοινωνικές επιπτώσεις. Ο «λαϊκός» Φλαμπουράρης έναντι του «τεχνοκράτη» Δραγασάκη θα φροντίσει να ληφθούν μέριμνες για τα λαϊκά συμφέροντα. Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να δοθούν υποσχέσεις για ευνοϊκότερες λύσεις, όπως έγινε και στις εκλογές Σεπτεμβρίου 2015. Παράλληλα και όσο θα πλησιάζουμε προς τις εκλογές θα λειτουργεί ένας «μηχανισμός» ανάσχεσης της πίεσης προς τα λαϊκά στρώματα από τα δάνεια και τις ενέργειες αναγκαστικής εκτέλεσης εκ μέρους των τραπεζών. Όσον αφορά δε το θέμα της πίεσης από την ΕΕ για τη μείωση των κόκκινων δανείων των τραπεζών θα δοθεί «γη και ύδωρ» προκειμένου να βρεθεί τεχνικά λύση που το μεν κράτος, δηλαδή εμείς, θα δώσει τις οικονομικές εγγυήσεις και μέρος της χρηματοδότησης η δε διαχείριση των πουλημένων πλέον δανείων θα γίνεται από τους ιδιώτες που θα συμμετέχουν το σχήμα αλλά «με το μαλακό» όσο θα είμαστε σε προεκλογική περίοδο. Το τι θα ακολουθήσει μετά είναι «άλλου παπά ευαγγέλιο»...

Διάψευση των σεναρίων περί οικονομικής ανάκαμψης

Μέρα με τη μέρα, όχι μόνο από την πορεία των τραπεζικών μετοχών αλλά από μια σειρά διαφορετικά στοιχεία, καταγράφεται ότι η έξοδος από τα μνημόνια ούτε αποτελεί επιστροφή στην κανονικότητα, ούτε σηματοδοτεί ευνοϊκές προοπτικές για την ελληνική οικονομία.

Η χώρα είναι υποθηκευμένη συνολικά, πολλαπλά. Η δημόσια περιουσία, μέσω των ταμείων ξεπουλήματος και υπό την επιτροπεία των ξένων. Η ιδιωτική – ατομική περιουσία και όλος ο ιδιωτικός επιχειρηματικός τομέας, μέσω των τραπεζών που ελέγχονται από τα ξένους κερδοσκόπους. Ευαίσθητες εθνικά περιοχές έχουν παραδοθεί στη διαχείριση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.

Οι τράπεζες, που αποτελούν τον «καθρέφτη» της κατάστασης της οικονομίας, βρίσκονται σε καθεστώς αποσύνθεσης. Η κυβέρνηση παρουσιάζει συνεχώς αναπτυξιακούς στόχους που δεν επιτυγχάνονται. Σε όλη αυτή τη διαδικασία, μιλά για επενδύσεις χωρίς ποτέ να δώσει συγκεκριμένα στοιχεία από πού και πώς θα χρηματοδοτηθούν, όταν είναι δεδομένο ότι υπάρχει συνεχής δραστική μείωση της τραπεζικής χρηματοδότησης, από το 2008 έως και σήμερα. Η ημέρα που θα υπάρξει θετική χρηματοδότηση της οικονομίας δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα. Οι τράπεζες βρίσκονται σε «μαύρα χάλια» και αδυνατούν να ανταποκριθούν. Η αναπτυξιακή τράπεζα, που θα μπορούσε να βοηθήσει στη χρηματοδότηση, κάθε τόσο διαφημίζεται –όχι μόνο από την τωρινή κυβέρνηση– αλλά για μία ακόμα φορά έχει «ξεχαστεί» και θα αναζητηθεί ως σανίδα επικοινωνιακής σωτηρίας, για εξαγγελίες και μόνο, όταν θα πλησιάσουμε στις εκλογές.

Η ελληνική οικονομία, υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι χρεοκοπημένη. Το κράτος δεν έχει εργαλεία για να παρέμβει στην οικονομία: α) οι τράπεζες δεν υπάρχουν ως χρηματοδοτικοί οργανισμοί, β) δεν ελέγχει την έκδοση και κυκλοφορία του χρήματος, γ) δεν έχει δική του περιουσία και κυρίως επιχειρήσεις υπό τη διαχείρισή του σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας, δ) οι αποφάσεις για το πλαίσιο οικονομικής πολιτικής υπαγορεύονται από έξω –υπαγορεύουν οι δανειστές και οι συνεχιζόμενες πολιτικές μνημονίων, σε συνδυασμό με γενικότερες δεσμεύσεις πολιτικών Ε.Ε.–, ε) όλη η περιουσία του ιδιωτικού τομέα είναι υποθηκευμένη, μέσω των τραπεζών, στους ξένους που τις ελέγχουν και στ) η εθνική ανεξαρτησία έχει παραδοθεί στον «αυτόματο πιλότο», υπό την αιγίδα των ΗΠΑ.

Πριν λίγο καιρό ο κ. Τσίπρας επαίρονταν ότι η Ελλάδα έχει περάσει με σταθερότητα τον κάβο. Οι πρόσφατες εξελίξεις, αποκλεισμού της χώρας από τις αγορές σε συνδυασμό με την εσωτερική κατάσταση της οικονομίας, πιστοποιούν ότι κάθε άλλο παρά περάσαμε κάποιον κάβο. Η στασιμότητα στην ανάπτυξη σε συνδυασμό με όσα προαναφέραμε παραπάνω, για να μην επεκταθούμε περισσότερο, πιστοποιούν ότι η οικονομία συνεχίζει να βουλιάζει

Δεν περάσαμε κανέναν κάβο

Πριν λίγο καιρό ο κ. Τσίπρας επαίρονταν ότι η Ελλάδα έχει περάσει με σταθερότητα τον κάβο, ενώ Ιταλία και Τουρκία κλυδωνίζονταν. Οι πρόσφατες εξελίξεις, αποκλεισμού της χώρας από τις αγορές σε συνδυασμό με την εσωτερική κατάσταση της οικονομίας, πιστοποιούν ότι κάθε άλλο παρά περάσαμε κάποιον κάβο. Η στασιμότητα στην ανάπτυξη σε συνδυασμό με όσα προαναφέραμε παραπάνω, για να μην επεκταθούμε περισσότερο, πιστοποιούν ότι η οικονομία συνεχίζει να βουλιάζει.

Τι άλλο σήμα χρειάζεται να λάβει κάποιος ότι η οικονομία του βουλιάζει, όταν δεν μπορεί να συζητήσει για δανεισμό από τις αγορές είτε ως κράτος είτε ως επιχειρήσεις; Τα σχέδια της κυβέρνησης για έξοδο στις αγορές έχουν «παγώσει», με το επιτόκιο στο δεκαετές ομόλογο στο 4,5%. Μία τράπεζα που απευθύνθηκε στις αγορές για να ενισχύσει τα κεφάλαιά της έλαβε, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, ενδεικτικό επιτόκιο της τάξης του 11%! Αυτό αποτέλεσε και την αφορμή της τρέχουσας τραπεζικής κρίσης.

Οι πακτωλοί χρημάτων που διαφημίζει η κυβέρνηση ότι θα έρθουν από το εξωτερικό, όταν έρχονται είναι με όρους «πλιάτσικου». Δείτε σε τι τιμές έχουν πουληθεί οι δημόσιες επιχειρήσεις στους ξένους και ποια είναι η κερδοφορία τους.

Η κρίση ως μηχανισμός ανακατανομής περιουσίας

Η κρίση αυτή χρησιμοποιείται ήδη, αλλά στη συνέχεια θα ενισχυθεί η ένταση, σαν μοχλός για ανακατανομή κινητής και ακίνητης περιουσίας.

Για την ακίνητη περιουσία το θέμα βρίσκεται στις τράπεζες, στις δυνάμεις που τις ελέγχουν (ξένοι) και στο περιεχόμενο των χαρτοφυλακίων τους με τις εξασφαλίσεις σε ακίνητη περιουσία και επιχειρήσεις. Το θέμα «κόκκινα δάνεια» και πλειστηριασμοί είναι μόνο η «κορυφή του παγόβουνου». Το σημαντικό είναι ο έλεγχος ουσιαστικά όλης της παραγωγικής δομής της οικονομίας (επιχειρηματικοί κλάδοι, ναυτιλία, αγροτική οικονομία) και της ακίνητης περιουσίας, μέσω της οποίας μπορεί να ελεγχθεί σε μεγάλο βαθμό και η κοινωνική δομή (κατοχή αγροτικής γης, αλλά και αλλαγές στο αστικό κοινωνικό τοπίο, μέσω βαθιών τροποποιήσεων στο καθεστώς της αστικής κατοικίας). Οι αλλαγές στα χέρια ιδιοκτησίας θα έχουν τεράστιες επιπτώσεις στην κοινωνική δομή και την οικονομία. Οι διαδικασίες αυτές είναι δρομολογημένες μέσω των τραπεζών ανεξάρτητα από το τι θα μας σερβίρει προεκλογικά ο κ. Φλαμπουράρης.

Παράλληλα, συντελείται ήδη σε μεγάλο βαθμό η «αποψίλωση» των μεσαίων και υψηλότερων στρωμάτων της κοινωνίας, που έχουν πληγεί από την κρίση, από σημαντικής αξίας κινητά περιουσιακά στοιχεία. Μια έρευνα στις ελληνικές εφημερίδες, σε ανακοινώσεις οίκων του εξωτερικού που ειδικεύονται σε πωλήσεις κινητών αγαθών, θα μας δείξει το μέγεθος των ειδών που φορτώνονται και μεταφέρονται στο εξωτερικό με σκοπό να πάνε στο «σφυρί» του πλειστηριασμού.

Δημοσίευση: Εφημερίδα "Δρόμος της Αριστεράς" Φύλλο 425, 13/10/2018

Πηγή:  Ορισμένες διασταυρούμενες πλευρές της ελληνικής τραπεζικής χρεοκοπίας | Δρόμος της Αριστεράς