Η Ελλάδα δεμένη «χειροπόδαρα» στο μεταμνημονιακό καθεστώς

του Παύλου Δερμενάκη

Ηκυβέρνηση για να δικαιολογήσει τη μνημονιακή της μετάλλαξη προσπαθεί με κάθε τρόπο να μας πείσει ότι από τα μέσα Αυγούστου, που έληξε τυπικά το 3^ο μνημόνιο, είμαστε εκτός μνημονίων. Ότι είμαστε μια χώρα ελεύθερη να αποφασίζει τις πολιτικές που εφαρμόζει και έχει λύσει τα βασικά της προβλήματα, τα οποία την υποχρέωσαν να δεχθεί τα μνημόνια. Αυτή βέβαια η ειδυλλιακή εικόνα δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την πραγματικότητα. Ούτε τα προβλήματα λύθηκαν, αντίθετα επιδεινώθηκαν, ούτε αποφασίζουμε ελεύθερα τις ακολουθούμενες πολιτικές. Οι ίδιες διαδικασίες εξευτελισμού μέσω «Χίλτον» συνεχίζονται και μεταμνημονιακά με τις αξιολογήσεις της πορείας της οικονομίας. Τα κλιμάκια των δανειστών πάνε κι έρχονται, ελέγχουν, καταγράφουν και απαιτούν την εφαρμογή μνημονιακών μέτρων. 

Ο εκβιασμός της «δόσης» του 1 δισ. ευρώ

Οι εκθέσεις της Κομισιόν, από τη μια δίνουν συγχαρητήρια στη δουλικότητα της κυβέρνησης και από την άλλη επισημαίνουν τα, κατά τη γνώμη τους, προβλήματα της οικονομίας και απαιτούν την εφαρμογή νέων «προαπαιτούμενων» (βλέπε «“Μαύρα μαντάτα” οι εκθέσεις της Κομισιόν, Δρόμος, φύλλο 444). Και ακολουθεί το Eurogroup που αποφασίζει, με βάση την υλοποίηση ή μη των προαπαιτούμενων, την απελευθέρωση της «δόσης» που δεν είναι πλέον χρήματα των δανειστών αλλά μέρος από τα μέτρα ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους που αποφασίστηκαν το 2018.

Τον περασμένο Δεκέμβριο στο Eurogroup καταγράφηκε η πρώτη απόρριψη εκταμίευσης προς την Ελλάδα 1 δισ. ευρώ. Πριν λίγες ημέρες, στις 11/3, στο πλαίσιο της δεύτερης «μεταμνημονιακής» αξιολόγησης, είχαμε δεύτερη απόρριψη και πάμε για νέα συζήτηση στις 25/3 στο EuroWorking Group, αν προλάβει να «συμμορφωθεί» η κυβέρνηση με τις απαιτήσεις των δανειστών, ώστε να εισηγηθεί την λήψη απόφασης για τον Απρίλιο. Διαφορετικά το «γαϊτανάκι» θα συνεχιστεί… Παράλληλα, οι θεσμοί, που ήρθαν στην Ελλάδα για εποπτεία τον Φλεβάρη (η γνωστή διαδικασία «Χίλτον»), θα ξανάρθουν για έλεγχο από 1η Απριλίου, στο πλαίσιο της «ενισχυμένης εποπτείας» στο οποίο υπάγεται η Ελλάδα. Μέσα δε σε όλα αυτά η Κομισιόν τον Φλεβάρη αποφάσισε μονομερώς την επέκταση της ενισχυμένης εποπτείας για την Ελλάδα κατά ένα εξάμηνο.   Η όποια ομοιότητα «μεταμνημονιακά» με τη μνημονιακή περίοδο, τον εκβιασμό των δόσεων και τις συζητήσεις επί μήνες για να αποδεχθεί στο τέλος η κυβέρνηση όλα τα αιτήματα των δανειστών είναι απλή σύμπτωση!!! 

Στην παρούσα φάση ο εκβιασμός αφορά τη «δόση» 1 περίπου δισ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά είναι μέρος του «πακέτου» για την ελάφρυνση του δημοσίου χρέους. Πρόκειται για επιστροφή στην Ελλάδα 644 εκ. ευρώ που αποτελούν μέρος από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες και η ΕΚΤ από το 2011-2012, όταν τα αγόρασαν σε εξευτελιστικές τιμές. Ο εκβιασμός αφορά επίσης 344 εκ. ευρώ που είναι το όφελος για την Ελλάδα από τη διατήρηση του αρχικού χαμηλού επιτοκίου δανεισμού. Δηλαδή δεν πρόκειται για κάποια εκταμίευση νέων δανειακών κεφαλαίων αλλά για επιστροφές κερδών προς την Ελλάδα και διατήρηση των επιτοκίων στα ίδια επίπεδα. Ο κ. Ρέγκλιγκ, επικεφαλής του ESM που δανείζει τα κράτη και διαχειρίζεται το θέμα της ελάφρυνσης του χρέους, ήταν ο πρώτος που επεσήμανε την ανάγκη «συμμόρφωσης» της Ελλάδας με τα «συμφωνηθέντα». Σε διαφορετική περίπτωση είχε επισημάνει δεν θα υλοποιηθούν τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Σε συνέντευξή του πριν μερικές μέρες στην ΕΡΤ άφησε να εννοηθεί ότι η δόση δεν είναι δεδομένη ούτε και τον Απρίλιο αν δεν υπάρξει πλήρης συμμόρφωση.

Τα «προβλήματα» κατά τους δανειστές

Οι δανειστές επισημαίνουν ότι αν και έχουν γίνει πρόοδοι από πλευράς κυβέρνησης στην υλοποίηση των προαπαιτούμενων υπάρχουν σημαντικά θέματα σε καθυστέρηση ή σε προβληματική πορεία. Αυτά συνοψίζονται:

•     Καθυστέρηση της πώλησης των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Ήδη η κυβέρνηση συμμορφούμενη ξεκίνησε τη νέα διαδικασία, για να ολοκληρωθεί ένα ακόμα έγκλημα σε βάρος της ΔΕΗ και της εθνικής οικονομίας.
•     Στο πλαίσιο των ιδιωτικοποιήσεων, το ξεπούλημα της Εγνατίας οδού. Εδώ οι δανειστές έχουν εντοπίσει καθυστερήσεις και εμπόδια στην υλοποίησή του από τον κρατικό μηχανισμό.
•     Καθυστερήσεις στη στελέχωση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Θέλουν άμεσα μια πλήρως στελεχωμένη, ανεξάρτητη από την κυβέρνηση αρχή με ιδιαίτερα μισθολόγια κλπ που θα προχωρά στην καταδίωξη των οφειλετών χωρίς κοινωνικές ευαισθησίες. 
•     Η εξόφληση μεγάλου μέρους των οφειλών του δημοσίου προς ιδιώτες που έχει μείνει πίσω σε σχέση με το σχεδιασμό για να εμφανίζονται διογκωμένα, πλασματικά πρωτογενή υπέρ-πλεονάσματα. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να αποπληρώσει 1,3 δισ. ευρώ μέχρι τέλος Μαρτίου και έχει δώσει μέχρι την 11/3/2019 μόλις 600 εκ. 

Το αγκάθι με τον «νόμο Κατσέλη»

Η πρόταση της κυβέρνησης που έγινε καθ΄υπαγόρευση των τραπεζών για την προστασία της Α’ κατοικίας (βλέπε σχετικό άρθρο στο «Δρόμο» φύλλο 442 «Νέος “νόμος Κατσέλη”: Λιγότερη προστασία σε ακόμα λιγότερους δανειολήπτες) δεν βρίσκει σύμφωνους τους δανειστές που θέλουν να αποκλειστούν ακόμα περισσότεροι δανειολήπτες από τη δυνατότητα να αξιοποιηθούν οι όποιες ρυθμίσεις. Οι διαφωνίες τους αφορούν:

• Την ένταξη των «επιχειρηματικών» δανείων στην προστασία του νόμου. Πρόκειται για δάνεια 2 περίπου δισ. σύμφωνα με τα στοιχεία των τραπεζών που μπορούν να ενταχθούν και αφορούν επιχειρηματικά δάνεια, κύρια ελεύθερων επαγγελματιών, που έχουν ως εγγύηση την  πρώτη τους κατοικία. Αυτές οι πρώτες κατοικίες, που αφορούν ένα τμήμα της κοινωνίας που έχει χτυπηθεί με τον πιο σκληρό τρόπο από τις μνημονιακές πολιτικές, πρέπει να εξαιρεθούν από την οποιαδήποτε προστασία σύμφωνα με τους θεσμούς.
• Τα περιουσιακά κριτήρια ένταξης. Αφού πέρασαν οι τράπεζες ως ανώτατο όριο οφειλών για ένταξη στην προστασία τις 130.000 ευρώ, μαζί με ενδεχόμενα συσσωρευμένους τόκους, έρχονται οι θεσμοί και μειώνουν τον αριθμό των εντασσόμενων στο νόμο με τη δραστική μείωση των περιουσιακών κριτηρίων. Η συμβιβαστική πρόταση κυβέρνησης – τραπεζών προέβλεπε οι καταθέσεις να μην ξεπερνούν το μισό της οφειλής. Δηλαδή στην περίπτωση οφειλής 130.000 ευρώ που είναι το μέγιστο οι καταθέσεις δεν μπορεί να είναι πάνω από 65.000 ευρώ. Έναντι αυτών η πρόταση των δανειστών είναι για μόλις 5.000 ευρώ!!!. Επίσης η αξία της ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη ενώ η αρχική πρόταση ήταν για διπλάσιο της οφειλής (260.000 ευρώ στην ανώτερη βαθμίδα οφειλής) η πρόταση των δανειστών είναι ανώτατο όριο οι 100.000 ευρώ. Ειδικά με αυτή την προσέγγιση θα κοπούν επιπλέον πολλές χιλιάδες δανειολήπτες, από αυτούς που μένουν μετά το σφαγιαστικό ανώτατο όριο υπολοίπου δανείου των 130.000 ευρώ.

Στα παραπάνω πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι υποδείξεις του ΔΝΤ στην πρόσφατη έκθεσή του για την Ελληνική οικονομία, όπου στο θέμα των τραπεζών μεταξύ άλλων ζητά την ακόμα μεγαλύτερη νομική ενίσχυση της θέσης των τραπεζών έναντι των δανειοληπτών.

Συνεπώς με τις προτάσεις των δανειστών διαμορφώνεται ένα τελείως αρνητικό πλαίσιο όσον αφορά τις δυνατότητες προστασίας της Α’  κατοικίας. Η προστασία θα είναι ουσιαστικά κατ΄ ευφημισμό για να ενισχυθούν ακόμα περισσότερο οι τράπεζες και να κερδοσκοπήσουν τα ξένα funds σε βάρος της περιουσίας που δημιούργησαν οι πολίτες της Χώρας. Η μέθοδος πλέον είναι γνωστή, για τους εξαθλιωμένους πολίτες από τα μνημόνια, κατάσχεση της ακίνητης περιουσίας τους και πλειστηριασμός με συνοπτικές διαδικασίες.

Δημοσίευση: Εφημερίδα "Δρόμος της Αριστεράς" Φύλλο 446, 16/03/2019

Πηγή: https://www.e-dromos.gr/i-ellada-demeni-cheiropodara-sto-metamnimoniako-kathestos/