Νέο μνημόνιο μετά τα μνημόνια

του Παύλου Δερμενάκη

Τ

ο 3ο μνημόνιο τελειώνει τυπικά στο τέλος Αυγούστου 2018, όμως οι διαδικασίες για να πραγματοποιηθεί ομαλά η λήξη του έχουν ορίζοντα στην παρούσα φάση το Eurogroup της 21 Ιουνίου. Πριν από αυτή την ημερομηνία υπάρχουν μια σειρά άλλες ημερομηνίες ορόσημα για να “κλείνουν” οι πάμπολλες εκκρεμότητες που υπάρχουν στο τραπέζι αλλά και οι νέες που δημιουργούνται είτε λόγω των διαφορετικών προσεγγίσεων των θεσμών και των κρατών της ΕΕ (βλέπε Γερμανία) είτε λόγω των νέων συνθηκών που διαμορφώνονται στις αγορές, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις εξελίξεις στην Ιταλία και τα προβλήματα στις αγορές ομολόγων.

Είναι πλέον κοινή ομολογία ότι το Eurogroup της 24/5/2018 για την κυβέρνηση ήταν μία ακόμα αποτυχία και για το λαό επισφραγίστηκε η διαδικασία της συνέχισης των μνημονιακών πολιτικών μετά τα μνημόνια, τουλάχιστον μέχρι το 2022 και μετά βλέπουμε....

Το γαϊτανάκι του χρέους και το αδιέξοδο της “ελάφρυνσης”

Στο μεγάλο θέμα της ελάφρυνσης του χρέους η κυβέρνηση για μια ακόμα φορά “έφαγε πόρτα”. Τα πάντα προδιαγράφηκαν στη συνεδρίαση του Washington group που προηγήθηκε και κατά την οποία διαπιστώθηκε για μία ακόμα φορά το χάσμα μεταξύ Γερμανίας και ΔΝΤ. Άρα με δεδομένη αυτή την αποτυχία η δουλειά στο Eurogroup περιορίστηκε στην επικαιροποίηση του μνημονίου, δηλαδή στις νέες δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η χώρα έναντι των δανειστών και στην υλοποίηση των προαπαιτούμενων της 4ης αξιολόγησης που πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι τις 14/6 για να μπορεί να συζητηθεί το θέμα στις 21/6 μαζί με το θέμα του χρέους που παραπέμφθηκε αυτόματα.

Στο διάστημα που μεσολάβησε, ακόμα και τώρα που γράφουμε αυτές τις γραμμές, γίνονται προσπάθειες, κυρίως με πρωτοβουλίες του ΔΝΤ, να βρεθούν λύσεις κοινής προσέγγισης Γερμανίας – ΔΝΤ, κάτι το οποίο μέχρι τώρα φαίνεται αδύνατο. Η Γερμανία επιμένει στη “γραμμή” της ότι, η Ελλάδα δεν χρειάζεται ελάφρυνση αλλά πρέπει να εντείνει τις προσπάθειες για να επιτυγχάνει τους δημοσιονομικούς στόχους των πλεονασμάτων που έχει συμφωνήσει. Το πως θα επιτευχθούν, με τι κόστος στην κοινωνία και την οικονομία προφανώς τους είναι αδιάφορο.

Το ΔΝΤ με νεώτερες τοποθετήσεις του επιβεβαίωσε ότι εμμένει στην άποψή του, περί μη βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και συνεχίζει να ζητά μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης με την επιμήκυνση δόσεων σε ορίζοντα 15ετίας και την άμεση εφαρμογή όλων των μέτρων τώρα. Η Γερμανική πλευρά αποδέχεται επιμήκυνση για 3-5 χρόνια το μέγιστο και τη λήψη των μέτρων σταδιακά. Επίσης στην περίπτωση της σύνδεσης της εξυπηρέτησης του χρέους με το ρυθμό ανάπτυξης, οι όποιες μεταβολές γίνονται στα καταβαλλόμενα από την Ελλάδα ποσά να εγκρίνονται από το Γερμανικό Κοινοβούλιο. Με δεδομένο ότι ο ορίζοντας αποπληρωμής του παρόντος ελληνικού χρέους είναι το 2060 γίνεται κατανοητό ότι σύμφωνα με τη Γερμανική άποψη (που δεν είναι μόνο γερμανική) η Ελλάδα θα συνεχίζει να λειτουργεί ως αποικία μέχρι τότε. Αυτά τα ακούνε και τα συζητούν Έλληνες υπουργοί και μάλιστα της “αριστεράς”για να ισχύσουν στην περίοδο της “καθαρής εξόδου” από τα μνημόνια.

Το ΔΝΤ έδωσε προχθές ένα ακόμα τελεσίγραφο, μέχρι τη Δευτέρα 4/6, προκειμένου να υπάρξει προσέγγιση απόψεων στο θέμα του χρέους για να παραμείνει στο Ελληνικό πρόγραμμα. Επί της ουσίας προσπαθεί να πιέσει για ενδεχόμενη επίτευξη λύσης στις παράπλευρες συναντήσεις που γίνονται στο πλαίσιο του G-7 αυτές τις μέρες (31/5-2/6) στον Καναδά.

Ενώ το ΔΝΤ με τις αναλύσεις του έχει καταλήξει στη μη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναμένονται μέχρι τις 21/6 οι αντίστοιχες μελέτες από την Κομισιόν και την ΕΚΤ. Με βάση αυτές τις μελέτες θα αποφασιστούν, εάν όλα τα άλλα έχουν λυθεί όσον αφορά τις υποχρεώσεις της Ελλάδας, τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους.

Η κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα δίνουν ιδιαίτερη σημασία σε όλες αυτές τις διαδικασίες σε μια προσπάθεια να κερδίσουν πολιτικό χρόνο, γιατί περί αυτού πρόκειται. Η αύξηση του χρέους στη μνημονιακή περίοδο, μάλιστα μετά από κούρεμα 130 δισ. ευρώ, καθώς και η πλήρης αποτυχία του συνολικού πακέτου μέτρων των μνημονίων, όπως και οι ίδιοι οι “θεσμοί” έχουν αναγνωρίσει, δείχνει το μέγεθος της “αξιοπιστίας” αυτών των μελετών για το χρέος και το πόσο θα μας “βοηθήσουν”. Στην πράξη θα μας βάλουν ακόμα πιο βαθιά στα μνημόνια της “μεταμνημονιακής” περιόδου. Από τη στιγμή που εγκαταλείφθηκε από τους εθελόδουλους της “αριστεράς” το θέμα της διαγραφής του χρέους, είναι σαν να παλεύει ο καρκινοπαθής με θεραπεία ασπιρίνης. Απλά συνεχίζει και αποδέχεται την εξάρτηση από τη θεραπεία μέχρι το μοιραίο όπως η Ελλάδα συνεχίζει την εξάρτηση από τις εντολές των δανειστών στο διηνεκές.

Αποτελεί κοινή ομολογία, ότι το Eurogroup της 24ης Μάη, για την κυβέρνηση ήταν μία ακόμα αποτυχία και για τον λαό η επισφράγιση της συνέχισης των μνημονιακών πολιτικών και μετά τα μνημόνια, τουλάχιστον μέχρι το 2022 και βλέπουμε…

Το νέο μνημόνιο είναι εδώ

Εκτός όμως από το χρέος υπάρχει και το μνημόνιο. Η κυβέρνηση είπαμε “έφαγε πόρτα” για το στόχο της, το χρέος, έκανε όμως το καθήκον της απέναντι στους εντολείς της. Αποδέχθηκε το επικαιροποιημένο μνημόνιο. Βασικό χαρακτηριστικό του σε σχέση με τα προηγούμενα είναι το γεγονός ότι ο ορίζοντάς του δεν είναι η επόμενη αξιολόγηση αλλά συνολικά οι δεσμεύσεις της μεταμνημονιακής περιόδου. Έτσι κατ΄ αρχήν εκτείνεται μέχρι το τέλος του 2022 και βάζει το πλαίσιο των δεσμεύσεων που έχει αποδεχθεί η κυβέρνηση της “καθαρής εξόδου” από τα μνημόνια. Η ανάλυση του περιεχόμενου του μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο άλλου άρθρου εδώ σημειώνουμε τρία βασικά σημεία που καθορίζουν τη φιλοσοφία δανειστών και κυβέρνησης:

• “Η επιτυχία απαιτεί την κυριότητα του προγράμματος μεταρρυθμίσεων από τις ελληνικές αρχές. Συνεπώς, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει όλα τα μέτρα που μπορεί να καταστούν κατάλληλα για τον σκοπό αυτό, καθώς αλλάζουν οι συνθήκες. Η κυβέρνηση δεσμεύεται να συμβουλεύεται και να συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για όλες τις ενέργειες που σχετίζονται με την επίτευξη των στόχων του Μνημονίου, πριν οριστικοποιηθούν και εγκριθούν νομικά”
• “η επιτυχία της ανάκαμψης θα απαιτήσει τη συνεχή εφαρμογή των συμφωνημένων πολιτικών για πολλά χρόνια, γεγονός που απαιτεί την πολιτική δέσμευση αλλά και την τεχνική ικανότητα της ελληνικής διοίκησης να τα υλοποιήσει”
• “να παρακολουθεί τους δημοσιονομικούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων των υφιστάμενων και μελλοντικών δικαστικών αποφάσεων, και θα λάβει αντισταθμιστικά μέτρα όπως αυτά θα είναι αναγκαία για την επίτευξη των μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών στόχων”

Εάν όλα τα παραπάνω είναι “καθαρή έξοδος” από τα μνημόνια και όχι νέο μνημόνιο οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους. Συμφωνούν να εφαρμόζουν τις μνημονιακές πολιτικές για πολλά έτη, να συμφωνούν με τις εντολές των δανειστών, ακόμα και αν τα δικαστήρια βγάζουν αντισυνταγματικούς τους νόμους που πρωτοκολλούν κατ' εντολή των δανειστών αυτοί δεσμεύονται να παίρνουν αντισταθμιστικά μέτρα. Όλες αυτές τις δεσμεύσεις μαζί με τους δημοσιονομικούς στόχους από τους οποίους δεν μπορούν να αποκλίνουν καθώς υπάρχουν αυτόματοι διορθωτικοί μηχανισμοί (κόφτες) η κυβέρνηση τα λέει “καθαρή έξοδο” από τα μνημόνια.

Και στο βάθος η νέα προετοιμαζόμενη “κωλοτούμπα”. Από εκεί που ήταν κάθετα αντίθετοι, τουλάχιστον στις δηλώσεις τους, όσον αφορά την “πιστωτική γραμμή στήριξης” οι εξελίξεις στην Ιταλία τους και η ραγδαία αύξηση των ελληνικών spread τους υποχρεώνουν να αρχίσουν να βάζουν νερό στο κρασί τους. Οι πρόσφατες δηλώσεις Δραγασάκη και του επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής είναι ενδεικτικές της αλλαγής των προθέσεων.

Δημοσίευση: Εφημερίδα "Δρόμος της Αριστεράς" Φύλλο 410, 02/06/2018

Πηγή: Νέο μνημόνιο μετά τα μνημόνια | Δρόμος της Αριστεράς