Παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος;

Κλιμακώνονται οι διεθνείς αντιδράσεις για την επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ

του Πέτρου Αβραμίδη

Τ

ον περασμένο Μάρτιο ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να προχωρήσει, στις εισαγωγές στις ΗΠΑ, στην επιβολή δασμών 25% για τα προϊόντα χάλυβα και 10% για τα προϊόντα αλουμινίου. Όταν εκδόθηκε, λίγες μέρες μετά, η σχετική νομοθετική ρύθμιση εξαιρέθηκαν προσωρινά, μέχρι 1/6/2018, ο Καναδάς και το Μεξικό προκειμένου να πραγματοποιηθεί σχετικός διάλογος στο πλαίσιο της NAFTA (Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής) καθώς και η ΕΕ. Επίσης εξαιρέθηκαν Αυστραλία, Βραζιλία και Αργεντινή. Πολλοί τότε μίλησαν για «φιάσκο» στην επιβολή των δασμών και βρήκαν την ευκαιρία να δημιουργήσουν θεωρίες ότι ο Τραμπ αυτά που λέει δεν τα εννοεί. Όμως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και με νέα ανακοίνωση ο Τραμπ γνωστοποίησε ότι η «περίοδος χάριτος» τελείωσε και από 1/6/2018 οι δασμοί εφαρμόζονται για τον Καναδά, το Μεξικό και την ΕΕ. Βασικό επιχείρημα της επιβολής των δασμών η προστασία της ασφάλειας των ΗΠΑ (!!!) μετά από σχετική έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2017.

Αρχικός στόχος από την επιβολή των δασμών εμφανίστηκε η Κίνα. Όμως μετά από διάφορες διπλωματικές πρωτοβουλίες μεταξύ των δύο χωρών το θέμα βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση.

Φυσικά οι ενέργειες Τραμπ δεν έμειναν αναπάντητες από αυτούς που άμεσα θίγονται. Ο Καναδάς αντέδρασε επιβάλλοντας δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 12,9 δισ. δολαρίων από 1η Ιουλίου, όπως ο χάλυβας το χοιρινό κρέας και το ουίσκι. Αντίστοιχα το Μεξικό επέβαλε δασμούς 10%-25% στο χάλυβα και σε αγροτοδιατροφικά προϊόντα. Η ΕΕ ετοιμάζει τη λίστα των αμερικανικών προϊόν στα οποία θα τεθούν δασμοί, η επιβολή των οποίων θα ξεκινήσει από 1η Ιουλίου, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται τα τζιν, το ουίσκι, οι μηχανές «Harley Davidson» και είδη ευρείας κατανάλωσης. Εκτός δε από τα άμεσα αντίποινα όλοι οι θιγόμενοι ετοιμάζονται να προσφύγουν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου προκειμένου να λάβει μέτρα κατά των ΗΠΑ.

Συμπερασματικά βρισκόμαστε σε συνθήκες κλιμάκωσης της παγκόσμιας εμπορικής αντιπαράθεσης. Οι μέχρι σήμερα διπλωματικές πρωτοβουλίες, ακόμα και οι επαφές Τραμπ με Μέρκελ και Μακρόν, δεν οδήγησαν σε αποκλιμάκωση της έντασης.

Η βαρύτητα των συναλλαγών για τα συγκεκριμένα προϊόντα στα οποία επέβαλαν δασμούς οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τις υπάρχουσες μελέτες, για τις ίδιες όσο και για τους άμεσα εμπλεκόμενους ανταγωνιστές τους δεν είναι τόσο σημαντική που να δικαιολογεί το μέγεθος της αντιπαράθεσης.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω προκύπτει το ερώτημα σχετικά με τη στρατηγική Τραμπ, καθώς δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ότι διακυβεύεται η ασφάλεια των ΗΠΑ από εισαγωγές προϊόντων αλουμινίου και χάλυβα από ΕΕ, Καναδά και Μεξικό.

Στόχος η ανάσχεση της οικονομικής αποδυνάμωσης των ΗΠΑ

Στην πραγματικότητα, η «ασφάλεια» είναι πρόφαση για τη χρήση των δασμών. Ο σκοπός της χρήσης των δασμών κα του προστατευτισμού εκ μέρους της διοίκησης Τραμπ είναι για να αποσπάσει καλύτερους όρους στις εμπορικές συναλλαγές με την Κίνα και την ΕΕ και για να εξωθήσει το Μεξικό και τον Καναδά σε επαναδιαπραγμάτευση της NAFTA. Είναι γνωστές οι απόψεις Τραμπ ότι οι προκάτοχοί του «δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους» με αποτέλεσμα οι ΗΠΑ να είναι ζημιωμένες από την τρέχουσα δομή του παγκόσμιου εμπορίου. Γενικότερα ο Τραμπ προσπαθεί να αναστρέψει την τρέχουσα κατάσταση της παγκοσμιοποίησης με στόχο να ανακόψει τον φθίνοντα ρόλο της βαρύτητας των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία και γεωπολιτική σκακιέρα. Στο πλαίσιο αυτό έχει προχωρήσει σε ενέργειες όπως η υπαναχώρηση από τις συμφωνίες TPP, κλιματικής αλλαγής και το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η επαναδιαπραγμάτευση της NAFTA και η έναρξη διαδικασίας σταδιακής επιβολής δασμών. Το εάν θα «βγει η παρτίδα»΄ή όχι είναι κάτι που θα φανεί μελλοντικά και θα εξαρτηθεί από το εάν οι εχθροπραξίες που ξεκίνησε ο πρόεδρος Τραμπ θα εξελιχθούν σε παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο ή θα βρεθούν λύσεις «δια της διπλωματικής οδού».

Την Παρασκευή 8 και το Σάββατο 9 Ιούνη στο Κεμπέκ του Καναδά γίνεται η σύνοδος του G-7, οι αρχηγοί των 7 μεγαλύτερων βιομηχανικών χωρών. Στην ατζέντα «δεσπόζει» το θέμα της εμπορικής αντιπαράθεσης. Πρόκειται για μια δύσκολη συζήτηση για όλους καθώς ήδη έχουν ανεβεί οι τόνοι αντιπαράθεσης ακόμα και σε προσωπικό επίπεδο. Ο Τραμπ μέσω Twitter ανέφερε «Να πείτε παρακαλώ στον πρωθυπουργό του Καναδά Τζάστιν Τριντό και στον πρόεδρο της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν ότι επιβάλλουν στις ΗΠΑ τεράστιους δασμούς και δημιουργούν μη νομισματικούς φραγμούς», και ο Μακρόν από την πλευρά του δήλωσε «Μπορεί ο Αμερικανός πρόεδρος να μην νοιάζεται για το ότι είναι απομονωμένος σήμερα, αλλά δεν μας πειράζει να μείνουμε έξι, εάν χρειάζεται». Έτσι αναμένεται μία σύνοδος του G-7 με αντιπαράθεση 6 προς 1 και ενδεχόμενα χωρίς εγκεκριμένη τελική κοινή ανακοίνωση. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν φαίνεται, μέχρι τώρα, να ενοχλεί τον Τραμπ. Όμως η ενδεχόμενη κλιμάκωση της έντασης κρύβει πολλούς κινδύνους, με πρώτο και κύριο τις εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στη συνέχεια τον παραγωγικό ιστό της οικονομίας. Ήδη εκτιμήσεις της Goldman Sachs αναφέρουν ότι οι επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου μέχρι σήμερα στις παγκόσμιες αγορές ανέρχονται σε απώλειες 1,25 τρισ. δολαρίων.

Συνεπώς τα δύσκολα είναι μπροστά για όλους... και για όσους ονειρεύονται «ειδυλλιακές εξόδους στις αγορές»....

Δημοσίευση: Εφημερίδα "Δρόμος της Αριστεράς" Φύλλο 411, 09/06/2018

Πηγή: Παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος; | Δρόμος της Αριστεράς